Stadsmuseum Tilburg
“Tatoeages waren gewoon in onze familie.” Opa zat in het leger, vader bij de marine. Stoere mannen met plaatjes van ankers, vogels, honden- en paardenkoppen op handen, armen, benen en borst. “Het waren nog plaatjes,” vertelt Frank, “geen doorlopende patronen die hele lichaamsdelen bedekken, of ‘sleeves’ (getatoeëerde mouwen).” De jonge Frank wilde ook enkele plaatjes op zijn lijf. Op vijftienjarige leeftijd toog hij naar Rotterdam om zijn eerste tatoeage te laten zetten.
Frank wilde tekenen, tatoeages tekenen, al van jongs af aan. In zijn opleiding tot timmerman en meubelmaker op de LTS aan de Spoorlaan kreeg hij les in vaktekenen. “Tegenwoordig kun je lessen in tatoeages volgen op de kunstacademie,” vertelt Frank. Maar of die lessen ook bij iedereen werken, betwijfelt hij. Zo had hij laatst een medewerker die van de kunstacademie kwam, maar na drie maanden het vak nog niet onder de knie had. Frank legt uit dat er verschil is tussen tekenen op papier - waarbij je nog kan schetsen en gummen - en tekenen op de huid, wat in een keer goed moet zijn. Daarbij is het trillende apparaat waarmee je tekent best zwaar. Een vaste hand is vereist bij tatoeëren.
Die vaste hand ontwikkelde hij als autodidact. Het was 1979 en in een advertentie stond een set tatoeëerspullen te koop. Het was een kwestie van oefenen en enkele malen op bezoek bij grootmeester Henk Schiffmacher in Amsterdam, net zolang tot hij het vak onder de knie had. In de eerste helft van de jaren tachtig was Frank klaar voor een eigen bedrijf, in eerste instantie in Breda, maar al snel richtte hij zich op Tilburg waar nog geen tattooist gevestigd was.
Lange tijd was de Tilburgse tattooist een van de weinige in Nederland, op enkele steden na, zoals Rotterdam, Amsterdam, Den Helder en dichterbij huis, Den Bosch en Breda. Rond 2007 schoten de tattooshops ineens als paddenstoelen uit de grond. Doordat voetballers en andere bekende Nederlanders zich lieten tatoeëren, begon er een ware rage. Een doorbraak was in 2011 met Ben Saunders bij The Voice of Holland. Saunders die vrijwel zijn hele lichaam bedekt had met tattoos, werd een icoon voor velen.
Frank vertelt dat het in Tilburg in eerste instantie mensen waren uit de volksbuurten, zoals Broekhoven, Korvel, Jeruzalem en de Textielbuurt die zich lieten tatoeëren. “Tegenwoordig komt hier echt van alles. Gemeenteambtenaren, politiemannen – en vrouwen, alle lagen van de bevolking. Zelfs jong en oud komt hier naar toe. Van een stereotiep omaatje tot een man van 86, waarvan zijn vrouw is overleden. Een tattoo ter herinnering aan haar.” Want je kunt ook de as van een overledene in je huid laten verwerken, zo vertelt Frank. Zo komen er mensen die de as van een overleden paard, een rat, een vogel, honden, katten of hun dierbaren in hun huid laten vereeuwigen. “As van dieren is vaak veel emotioneler dan van familie,” merkt Frank op.
Frank ontkent dat iedere tekening alleen maar betekenisvol moet zijn. Het is namelijk gebruikelijk om kleine dingetjes, zoals teksten of woordjes te plaatsen. Maar hoe zit het dan met de liefde voor de eigen stad Tilburg? Frank noemt de Tilburg Tattoos op die hij tegenkomt: skylines, Willem II, de wijken Korvel of Reeshof en zelfs de Hasseltse kapel zijn vereeuwigd bij talloze Tilburgers. De liefde voor de stad gaat diep, tot in en op de huid.
Wie vandaag de dag een Tilburg Tattoo wil laten zetten, is uiteraard van harte welkom op de Broekhovenseweg, maar inmiddels is Frank niet meer de enige tattooshop. Op meer dan dertig adressen in de stad kun je terecht.
Dit verhaal sluit aan bij de expositie Tilburg Tattoo - Verhalen onder je huid.
Foto's Maria van der Heyden
