175 jaar Sint Vincentius in Tilburg

1848-2023 Maatschappelijke ondersteuning en armenzorg

In oktober 2023 vierde de Vincentiusvereniging Tilburg haar 175 jarig bestaan. Tegelijk met de heropening van de vernieuwde kringloopwinkel, de Vincentshop. Bij die gelegenheid ontving de Vincentiusvereniging de Tilburgse Ereprent uit handen van locoburgemeester Esmah Lahlah. De Vincentiusvereniging houdt zich sinds 1848 onafgebroken bezig met maatschappelijke ondersteuning en armenzorg in Tilburg.

Vinc 02.jpg

1848

De eerste St. Vincentiusconferentie in Tilburg

in januari 1848 werden vanuit twee Tilburgse parochies, Heike en Goirke, de eerste Vincentiusconferenties in Tilburg opgericht. De armenzorg was in die tijd vooral een zaak van de kerken en particulieren. De leden van de Vincentiusconferenties zetten zich in voor de armenzorg in hun parochie. De St. Vincentiusbeweging is in 1833 gestart in Frankrijk en daarna uitgegroeid tot een wereldbeweging met ook in Nederland veel lokale Vincentiusverenigingen. St. Vincentius is de patroonheilige van de liefdadigheid en de zorg voor de arme medemens.

Met de uitbreiding van het aantal parochies in de 19e en 20e eeuw nam ook het aantal Vincentiusconferenties in Tilburg toe. Rond 1960 waren er 30 conferenties actief in Tilburg.

1881
De instelling van de Bijzondere Raad

Na de oprichting van de eerste conferenties ontstond de behoefte aan meer afstemming en coördinatie van de onderlinge armenzorg. Men besloot tot de oprichting van de Bijzondere Raad, een overkoepelend orgaan van de in Tilburg actieve Vincentiusconferenties.

De Bijzondere Raad kon ook initiatieven ontplooien die naast de directe hulp moesten bijdragen aan het welzijn van de “armen”. Zo ontstonden in Tilburg op initiatief van St. Vincentius o.a. Armenscholen, de kinderbescherming, het maatschappelijk werk, de reclassering en de gezinszorg.

1952
Centraal Magazijn in de Veemarktstraat

Een belangrijk werk van de Vincentiusconferenties was het verkrijgen van donaties (o.a. via collectes en zogenaamde  Armenconcerten) en het ophalen, verzamelen en verstrekken van voedsel, kleding en huisraad aan mede-parochianen in nood. Ook financiële hulp werd geboden.

De opslag van alle verzamelde spullen werd na de Tweede Wereldoorlog een steeds groter probleem. In 1952 werd het huidige pand in de Veemarktstraat gekocht als Centraal Magazijn voor alle Vincentiusconferenties in Tilburg.

Jaren zestig/zeventig
Nieuwe wegen, één Vincentiusvereniging

Met de komst van de Bijstandswet en de A.O.W. halverwege de jaren zestig werd de armenzorg ook wettelijk een zaak van de overheid. Het aantal Vincentiusconferenties daalde. De band met de parochies werd losser. Vrijwel alle nog bestaande Tilburgse conferenties gingen op in één Vincentiusvereniging Tilburg.

Nieuwe initiatieven werden ontplooid. Er werd o.a. een Hulpcentrale opgericht, een Vrijwilligerscentrale, een JongerenAdviesCentrum. Maar de zorg voor de Tilburger in nood bleef bestaan.

1985
Van Centraal Magazijn naar Vincentshop

In 1985 werd besloten om de functie van het Centraal Magazijn als opslagruimte en verdeelcentrum uit te breiden met een winkelfunctie. Zo is de kringloopwinkel voor het goede doel, de Vincentshop, ontstaan. De opbrengst van de Vincentshop wordt gebruikt voor individuele hulp en voor de financiële ondersteuning van projecten en initiatieven in de Tilburgse samenleving op het terrein van armoede-verlichting en bestaanszekerheid.

Na 2000
Stadsbrede samenwerking

De Vincentiusvereniging werkt samen met lokale overheid en met veel organisaties in Tilburg die zich met bestaanszekerheid bezighouden. Dat zijn veelal “collega-organisaties” en initiatieven, zoals de Voedselbank, de door Vincentius Tilburg in 1996 opgerichte Stichting Leergeld, Schuldhulpverlening en nog veel meer.

2023
Vincentius Tilburg 175 jaar met en voor Tilburgers

Al 175 jaar is de Vincentiusvereniging met uitsluitend vrijwilligers werkzaam in Tilburg, als ‘laatste strohalm’ voor Tilburgers in nood. Geen enkele betaalde kracht, zodat zo veel mogelijk bijgedragen kan worden aan de bestaanszekerheid voor iedereen in Tilburg. Want voor de Vincentiusvereniging geldt: íeder mens telt!

 

Tekst Nico Kwantes, maart 2024