- Datering van het voorwerp: 1700-2007
De kerstbal en Maretak
Een witte kerst zit er niet in volgens de weerkundigen. Ons huizen zijn versierd met een kerstboom en sommige mensen hebben de maretak op gehangen. Wij zijn voor u op zoek gegaan naar de oorsprong van de traditionele kerstbal en de maretak.
De oorsprong van de kerstbal is terug te herleiden naar de heksenbal of -bol die werd opgehangen om om het 'boze oog' te weren
Gewone spiegels waren niet goed genoeg om dit kwaad uit huis te houden, want die spiegelde maar aan een kant. De werking van de spiegelende bol was, dat het boze oog zich door de weerspiegeling tegen zichzelf keerde. Deze bollen waren te zwaar om in een kerstboom te hangen. In de negentiende eeuw werd het mogelijk lichte glazen bollen te blazen en hing men de ballen in de kerstboom.
De "maretak"
Kussen onder de maretak komt in Nederland steeds meer voor. In de Angelsaksische landen was het al langer een traditie. Waarschijnlijk heeft het te maken met de magische kwaliteiten die aan de maretak werden toegeschreven. Maretakken zouden het huis beschermen tegen boze geesten. Daarom hing maretak in de gang.
De maretak zou deze magische kracht te danken hebben aan het geloof dat deze parasitaire plant vroeger een gewone boom is geweest, waar het kruis van Christus uit gehakt werd. De boom schaamde zich zo dat hij verschrompelde tot een gewone plant. De maretak werd zo het symbool voor het kruis van Christus.
Waarschijnlijk zijn er ook praktische argumenten voor het gebruik van de maretak met kerstmis. Het is een van de weinige planten met groen blad en bessen in de winter en daardoor is de plant geschikt voor decoratie van een geboortefeest. ze geesten te weren.
Fijne kerstdagen met of zonder maretak
Rien van der Heijden
2007
Met dank aan:
Centrum voor Volkscultuur
Kerstboom anno 2007