In voor- en tegenspoed op de bus

  • Datering van het verhaal: 1950-1970

In onze vorige bijdrage hebben wij U deelgenoot gemaakt van de verhuizing van de "Touring Centrale" van de Lange Nieuwstraat naar de Besterdring. Wij nemen u nu even mee terug naar de jaren vijftig en zullen uiteindelijk in in 1970 belanden

Na wat snuffelwerk vonden wij in de Tilburgse Courant het volgende:
"25 jaar Touringcar-chauffeur, Janus v.d. Put reed 1 millioen K.M." .
Met andere woorden; hij zat al sinds 1926 achter het stuur van "zijn" bussen. In de loop van de jaren waren het aantal bussen fors uitgebreid. Eén van de vaste chauffeurs, naast zoon Toon, was Cor Janssens. Hij was getrouwd met de dochter van Janus, Wies.

Als je veel kilometers maakt wordt de kans op een ongeluk steeds groter. Toon ervoer dit aan de lijve. In 1958 overkomt hem een zwaar busongeluk. Hierbij wordt zijn knieschijf verbrijzeld. Vanuit het ziekenhuis in Turnhout verhuist hij naar Alblasserdam voor de operatie. Zijn verblijf in het ziekenhuis wordt even onderbroken voor de trouwdag van zijn zus. De foto's van vernielde bus geven ons een indruk van het ongeluk. Daarnaast wordt ons een blik gegund op de chauffeursplaats. (Het stuur is doorgezaagd om Toon te bevrijden). Er was duidelijk nog geen sprake van een luxe luchtgeveerde stoel. Andere hulpmiddelen zoals stuurbekrachtiging, automatische versnelling, ABS, EPS en navigatiehulpmiddelen moesten nog uitgevonden worden. De chauffeur zocht zijn weg met behulp van een tas vol kaarten en op aanwijzingen van zijn reisleiders. Naast dit grote ongeluk herinnert Anita zich het volgende verhaal dat aan haar overgeleverd is: Ons pap was een zeer goed chauffeur met hart voor zijn werk. Als Toon op een dag op weg is met een gezelschap rijdt hij een plein op om zijn passagiers in te laten stappen. Op dit plein staat één boom. Hij wil zijn bus netjes wegzetten en ziet die ene boom over het hoofd. Het gevolg was dat hij letterlijk de boom in de bus plaatste. Dat opa Janus hier niet blij mee was moge duidelijk zijn. Dat er over het algemeen zonder schade gereden werd bewijzen de oorkondes die werden uitgereikt door Mercedes-Benz. Na 100.000 schadevrije kilometers kwam je in aanmerking voor een gouden speldje. Uit 1959 is deze oorkonde bewaard gebleven.

 

Het was bij vader en zoon van de Put niet altijd werken wat de klok sloeg. Naast hun gezin hadden beide hun eigen hobby. Anita verwoordt het als volgt: "Opa en onze pap maakte veel uren. Als ons pap ' midden in de nacht thuis was gekomen, kwam het rechtmatig voor dat ons opa rond 05.00 uur aan zijn bed stond. Hij riep dan; Toon, wakker worden, je moet rijden, de chauffeur die het werkvolk moet rijden is ziek, of is er nog niet. Toon stapte dan na nauwelijks een paar uurtjes rust, weer achter het stuur. Als hobby hield opa duiven, hij vloog niet onverdienstelijk. In deze hobby kon hij zich helemaal uitleven. Ons pap kweekte pinksters (hondjes). Ik weet dat een zus van ons oma die in de Oude Langstraat woonde er ook één had van ons, ze noemde het beest "Ströpke". De overburen van mijn tante Cor (de zus van oma) hadden eveneens een hond uit hetzelfde nest".

 

Na de gebroerders Bertens als monteurs kwam Jan Kaai. Het sleutelen van Toon aan de bussen bleef, doch dit werd steeds minder. Als er een bus "thuis" kwam, overdag of 's nachts, en er was iets stuk moest dit meteen gemaakt worden. Anita herinnert de woorden van haar opa: "Stilstoan kost geld, die dingen loopen nie op woater."

 

Veel verhalen uit die tijd zijn later overgeleverd aan de dochter van Toon. Anita heeft nog een paar mooie anekdotes in herinnering: "De garage in de Nijverstraat/Besterdring was net klaar. Er was met olie gemorst en dit vloog in brand. Opa Janus dacht, ik trap het even uit en klaar. Doch dit pakte iets anders uit, zijn broek vloog in de brand. Tenslotte heeft de brandweer het vuur geblust. Hoe groot de schade aan de nieuwe garage was weet ik niet".

Over Cor Janssen weet ik nog het volgende; Hij reed met een spiksplinter nieuwe 30 persoons Fiat bus naar RBC Roosendaal. Hier reed hij een éénrichtingsstraat in. Hij moest weer achteruit omdat hij niet verder kon i.v.m. geparkeerde auto's. Even dacht hij niet aan de auto's die achter hem stonden. Het was prijs en de nieuwe Fiat had zijn eerste flinke deuk. Hij dacht ik regel dit wel even zelf en vertel niets aan Janus. Laatst genoemde kwam er snel achter toen de volgende dag twee politieagenten hem kwamen vertellen, dat de man van de personenauto aangifte had gedaan. Janus was hier niet blij mee en Cor kreeg en forse uitbrander.

 

Al er iets te vieren viel, deed de "Touring Centrale" dit in stijl. Het vijftig en zestig jarig bestaan is gevierd bij de Postelse Hoeve.

 

In onze volgend verhaal over de "Touring Centrale" nemen wij u mee op een bijzondere safari met aan boord van een "Touring Centrale" bus een bijzondere gast.

 

Rien van der Heijden
april 2008

 

Met dank aan:

Anita van de Put
Familie van de Put

Bijlages:

Bedford bus voor het ongeluk van Toon

  1. Bedford bus na het ongeluk van Toon in 1958
  2. De bestuurders plaats, geen enkele luxe
  3. Trouwen vanuit de Lange Nieuwstraat, in een eigen taxi
  4. De Mercedes bus met 100.000 schadevrije kilometers
  5. Oorkonde van Mercedes-Benz
  6. Brief van de dealer van Nellen in Tilburg
  7. Onderstel merk Daf (van Hool bouwde hierop de carrosserie)
  8. Voorste rij: 2 de van links Janus van de Put, derde van links Bernard Bongaeerts (zoon van Trees)
    Achterste rij: eerste van links Toon van de Put en naast hem Cor Janssens
  9. Enkele Touring Centrale bussen onderweg
  10. De kleine Mercedes-Benz bus
  11. Toon bij de favoriete bus van Anita (vooral door de dakverhoging met venster)
  12. Oude kleur en nieuwe kleur naast elkaar onderweg
  13. Bus klaar om te worden voorzien van het "Touring Centrale" logo, volgens Anita was het dan pas een echte bus van "ons"
  14. Voorkant van de Tilburgse Courant van zaterdag 6 januari 1951
  15. Kop van die krant
  16. Kop van het artikel
  17. Het gehele artikel

 

Zie ook in deze serie:
"Waar wilt u naar toe ?"
"Het wordt steeds drukker"
"Poetsen jullie de bus even"
"Afscheid van de bussen"