Familie Van Kempen-van de Loo

• Datering van de foto: Diverse dateringen
• Wie staan erop: Zie bijschriften.

Uit het album van de familie Van Kempen-van de Loo

Familiegegevens

In de herfst van 1938 zag Maria van Kempen het eerste levenslicht in de Tilburgse bomenbuurt. Ze was het achtste kind van Frans van Kempen en Pieta van de Loo. "We hadden er negen", vertelt ze. "En een tijdlang ook nog een pleegkind - bij een groot gezin kan er altijd iemand bij, hè." Vader, zoon van een koetsier, verdiende de kost als elektricien. Enige tijd was hij werkzaam bij lampenfabriek 'Radium' aan het Watertorenplein. Maria's moeder was dochter van een Moergestelse schoenmaker. "Ze is al in 1962 gestorven, een half jaar nadat ik ingetreden was bij de Zusters van Liefde. Vader is in 1968 voor de tweede keer getrouwd - met Anna van Heeswijk die zelf elf kinderen had uit haar eerste huwelijk. Het is allemaal heel goed gegaan, al hebben wij niet zoveel contact gehad met die andere kinderen."

Familieverhaal

Uit het leven van zuster Francis

Maria van Kempen geeft het grif toe, ze was niet zo'n studiehoofd. Ze is altijd een doener geweest. Al na het eerste jaar verliet ze de huishoudschool om te gaan werken in de huishouding bij diverse families. Maar ze wilde meer. "Een tante van mij had een Juliaantje, een religieuze hulp in de huishouding. Dat leek me ook wel iets. De Juliaantjes hadden een groot herenhuis aan de Stationsstraat. Ik heb daar op de trap gestaan, maar er werd niet open gedaan, waarschijnlijk omdat ze allemaal aan het werk waren. Toen ben ik naar de Oude Dijk gegaan, naar het moederhuis van de Zusters van Liefde. Daar hadden ze wel werk voor me. Zo ben ik ook een tijd hulp geweest van de conciërge van het Theresialyceum waar toen veel zusters lesgaven. En op een gegeven moment ben ik daar ook ingetreden."

Dat was in 1961. Ze koos voor de kloosternaam zuster Francis. "Niet alleen vanwege de naam van mijn vader maar ook vanwege Franciscus van Assisië zelf. Hij is me altijd dierbaar geweest, een voorbeeld - vanwege zijn eenvoud en alles wat hij voor anderen deed. Ik ben ook al vaak in Assisië geweest."

Op de vraag wat haar dreef om in te treden, antwoordt ze: "Ik wilde graag bij een gemeenschap. Als je met meer mensen bij elkaar woont heb je steun aan elkaar."

Aanvankelijk werkte ze in de huishouding in het klooster van de Oude Dijk, maar net zoals zoveel zusters vloog ook zij uit en kwam te wonen in een kleine leefgroep. Eerst in Groningen waar ze werkzaam was in de keuken van een ziekenhuis. "Terug in Tilburg kookte ik voor 'n groepje zusters en deed mee aan het jeugdwerk in de parochie." Vervolgens kwam ze in de bejaardenzorg terecht. "Eerst op de Vredeburcht, later op den Herdgang. Daarna ben ik op St. Stanislaus in Moergestel gaan werken waar toen nog uitsluitend zusters van onze congregatie woonden."

Gemeenschapsmens

In 1998 ging ze met pensioen; ze woonde toen al enige tijd op zichzelf. Vorig jaar vierde ze samen met alle broers en zusters en neven en nichten haar gouden kloosterjubileum. Uiteraard kreeg ze ook diverse cadeau's. Maar misschien het meest dierbare cadeau was een mooi fotoboek vol foto's uit haar leven én van de grote familie waarvan ze deel uitmaakt. Want ook in dat opzicht is zuster Francis van Kempen altijd een gemeenschapsmens geweest en gebleven. "Ik woon wel alleen, maar ik ben niet alleen. Ik ben nog steeds geregeld op de Oude Dijk. Verricht er wat hand en spandiensten, er valt daar altijd wat te doen bijvoorbeeld als een zuster overlijdt of naar het ziekenhuis moet worden gebracht. Ik rijd graag auto en vind het heerlijk, grote ritten te maken om met zusters hun familie te bezoeken."

Noodlottige val

Ze heeft al diverse fotoalbums klaar liggen. Op één van de eerste foto's staat moeder Van Kempen met haar eerste kindje, Jan. "Jan is al in 1959 op z'n 29ste gestorven", vertelt zuster Francis. "Hij werkte bij Van Boxtel als elektricien. Op een gegeven moment moest hij samen met een collega op het dak van het Nieuwsblad van het Zuiden aan de Heuvel een lichtreclame maken. Ze waren bijna klaar toen hij van het dak gevallen is - hij zou dat jaar trouwen. Vreselijk, nooit iets ergers meegemaakt... Ja, als je veel familie hebt moet je ook veel missen..." Jans verloofde Miep trouwde het jaar daarop met Ad Bakkers, een weduwnaar die zijn vrouw verloor bij de geboorte van hun eerste kind. "Ad en Miep zijn altijd bij onze familie gebleven."

Achter de vreemde groepsfoto waar hele stukken uit weggehapt zijn, blijkt gelukkig geen droevige geschiedenis te zitten. "De kopjes van onze Noud, Harrie en Jos zijn er uit gesneden voor op het zwemdiploma. Zoals je ziet heb ik mijn eigen kopje er weer bijgeplakt."

Gidsentijd

Ze heeft ook een mapje vol foto's uit haar gidsentijd. "Ik heb zo genóten van de kampen", zegt ze. "Ons jongens zaten ook allemaal bij de verkennerij." Ze begint weer te genieten als ze de oude fotootjes terugziet. "Je kon zegeltjes sparen om mee op kamp te gaan." Ze was ook lang leidster. "Het was een heerlijke tijd, het had ook met gemeenschapszin te maken, wat voor mij altijd waardevol is geweest." Ze moest de gidserij vaarwel zeggen toen ze in 1961 intrad bij de Zusters van Liefde. "Maar later heb ik weer jeugdwerk gedaan."

Dan valt het oog op een paar foto's van een gezin die uit een ander familiealbum afkomstig lijken te zijn. "Dat is de familie Gelissen", legt zuster Francis uit. "Daar heb ik een tijd in de huishouding gewerkt. Zij was een Joodse, hij een Limburger. Ze woonden aan de Bredaseweg naast 'De Regenboog' en zijn op een gegeven moment naar Amerika geëmigreerd. Ze hadden graag gehad dat ik mee was gegaan als kindermeisje maar ik durfde niet van huis weg. Achteraf heb ik er nog spijt van gehad."

De foto van het vluchtelingengezin van Esrat uit Bangladesh en haar man Aman uit Birma en hun tweeling Ragib en Rahiq is weer een ander verhaal. 'Die heb ik via Vluchtelingewenwerk leren kennen. Die wonen nu in Dordrecht, ik ga elk jaar naar hun verjaardag."

Ja, zuster Francis mag dan wel zelf nooit een gezin opgebouwd hebben, ze is een familiemens in hart en nieren. .

Fotobijschriften

1 Moeder Van Kempen met haar eerste kind, Jan. Foto 1931.

2 'Zomer in de Wilgenstraat' staat onder deze foto die in de zomer van 1939 genomen werd op de achterplaats van de familie Van Kempen-Van de Loo. V.l.n.r. Jan, Maria, Gerard, Kees, Noud, Jac, Jeanne en Harrie.

3 Het is niet duidelijk waar maar op deze foto staat Frans van Kempen met zijn collega's van gloeilampenfabriek 'Radium' die gevestigd was aan het Watertorenplein. Foto dateert vermoedelijk uit de jaren dertig.

4 Gidsen wachtend bij het kerkhof aan de Bredaseweg alvorens op kamp te gaan. Tegenover het kerkhof hadden de gidsen een eigen onderkomen, de zogeheten Gidsenhut. Foto 1954.

5 Op 19 mei 1955 vierden Frans en Pieta van Kempen-van de Loo hun zilveren bruiloft. Eén van de kiekjes die toen geschoten werden in de feesttent die achter hun huis aan de Wilgenstraat was gebouwd.

6 Feest in de St. Annaparochie. Pastoor Moeskops bedankt Jan van Kempen voor zijn inzet bij het feest. Ca. 1957.

7 Zuster Francis krijgt als novice haar ouders op bezoek. Foto genomen in de spreekkamer van het klooster aan de Oude Dijk 28 januari 1962. Een maand later overleed haar moeder.

8 Zuster Francis wast de haren van haar zus José in de keuken van de ouderlijke woning aan de Wilgenstraat. Foto 1965. Het jaar daarop werden het nieuwe, korte habijt en het daarbij horende korte kapje ingevoerd.

9 Zuster Francis bezoekt met twee vrienden de Tilburgse kermis en weet haar eigen portret te schieten. Foto 1990.

10 Zuster Francis alias tante Maria met Merel Verschuuren, dochtertje van haar petekind Els. Foto 2007.