Stoomtramweg Tilburg-Waalwijk

De tramlijn over de Spoorlaan :

 

Eerder schreef ik over de NBSM, de Noord-Brabantsche Stoomtramweg-Maatschappij die sinds 1881 de tramlijn Tilburg-Waalwijk exploiteerde maar al in 1893 failliet ging.

Als vervolg hierop werd op 23 oktober 1893 de Maatschappij ‘Stoomtramweg Tilburg-Waalwijk’ in het leven geroepen. Helaas was ook deze Maatschappij slechts een kort leven beschoren, want al in 1898 werd die weer overgenomen door de ‘Hollandsche Buurtspoorwegen’.

Startte de NBSM nog met een maatschappelijk kapitaal van een half miljoen gulden, de ‘Stoomtramweg Tilburg-Waalwijk’ deed hetzelfde met ‘slechts’ 75.000 gulden. Het ‘hele failliete boeltje’ van de NBSM kon namelijk voor 57.000 gulden worden opgekocht. In 1896 werd er nog eens voor 50.000 gulden bijgeleend.

Zie enkele van de hiernaast geplaatste afbeeldingen terzake aandelen en schuldbekentenissen uit die jaren. Tevens is het destijdse tracé van de tramlijn zichtbaar gemaakt op een hedendaagse atlaskaart.

De route door Tilburg liep vanaf het NS-station via de Spoorlaan, Gasthuisstraat, Goirkestraat, Lijnsheike en d’n Heikant. De werkplaats in Tilburg (met remises en kantoor) bevond zich ter hoogte van het begin van het Smidspad aan het tegenwoordige Wilhelminapark, althans tot 1908. Daarna ging dit over naar een terrein aan de Spoorlaan, hoek Utrechtsestraat.

Aan de andere kant van ‘Tilburg-stad’ werd de lijn via d’n Heuvel en de St. Jozefstraat doorgetrokken naar de Koningshoeven waar de textielfabriek van Vincent van Spaendonck gevestigd was. Het goederenvervoer was in die tijd belangrijker dan het personenvervoer.

Nadien werden er ook nog tramlijnen aangelegd richting Dongen alsmede naar Turnhout (via Goirle, Hilvarenbeek en Esbeek). In 1934 kwam de BBA ‘op de proppen’, de ‘Brabantsche Buurtspoorwegen en Autobusdiensten’.

Vrij kort daarna werd het hele tramverkeer in en rond Tilburg ‘opgedoekt’. Er kwamen bussen en vrachtauto’s voor in de plaats.

Misschien kom ik later nog eens op een en ander terug.

 

Louis Sparidans

 

Bronnen: o.a. Wikipedia, RAT en andere toevalstreffers