- Datering van het verhaal: September 2006
Sociëteiten in Tilburg
De Nieuwe Koninklijke Harmonie is een sociëteit. In de negentiende eeuw zijn in Tilburg vier sociëteiten voor het mannelijke deel van de gegoede burgerij ontstaan: Philharmonie, in 1840, Liedertafel ‘Souvenir des montagnards’ in 1845, Nieuwe KoninklijkeHarmonie in 1843 en Orpheus in 1864.
De Sociëteit Nieuwe Koninklijke Harmonie
De Nieuwe Koninklijke Harmonie is op 18 september 1843 opgericht, dit als voortzetting van de in 1839 ontbonden harmonie. De oprichting van muziekgezelschap ‘De Harmonie’ werd door een stel vrienden in 1820 vastgelegd. Toen bestond het gezelschap nog maar uit 9 personen. Zij speelden in cafés en op speciale en officiële gelegenheden, zoals bij de eerste steenlegging van de Hervormde kerk en bij de verbouwing van de Heikese Kerk. In de jaren ’30 van de 19e eeuw nam het gezelschap steeds vastere vormen aan. Zo kwamen er de wekelijkse ‘vrijdagavondconcerten’.Deze werden in het pand van de sociëteit ‘Philharmonie’ gegeven. In 1843 werden bijna alle militaire corpsen opgeheven. Dit had te maken met de economische depressie. Dit had aan de andere kant wel weer een gunstige invloed op de Harmonie, aangezien deze nu meer belangstelling kreeg. In datzelfde jaar, veranderde de harmonie zijn naam in: ‘De nieuwe Harmonie’. Dit werd gedaan op een zolderkamertje boven een café. Door de groeiende belangstelling kreeg de Nieuwe Harmonie al gauw toestemming van de gemeente om het gebouw van de sociëteit te mogen bezetten. Dit betekende voor de harmonie dat zij nu ook officieel als sociëteit erkend werd. Zo werd er ook een reglement opgesteld waar de leden van de club zich aan dienden te houden. Het gebouw aan de Stationsstraat is in 1878 in gebruik genomen als sociëteitsgebouw. De nieuwe harmonie werd vaak gevraagd om concerten te verzorgen in het paleis van Koning Willem II. Een bijzonder feit hieraan is dat alle leden van de harmonie hiervoor een fles wijn uit de kelder van het koninklijke paleis ontvingen als dank voor hun werk. Bij de begrafenis van Koning Willem II begeleidde daarom ook de Nieuwe Harmonie de stoet. In maart van het jaar 1850 ontving de Nieuwe Harmonie uiteindelijk het predikaat ‘Koninklijk’. Vanaf dat moment werd ook de naam: Nieuwe Koninklijke Harmonie aangenomen. In dat jaar werden zowel Willem 2 als zijn moeder en prins Frederik tot erelid benoemt. Vanaf 1850 werden er armenconcerten gegeven voor de armen in Tilburg. Andere tradities van de NKH waren bijvoorbeeld de jaarlijkse midzomerfeesten, biljart- en kaartconcoursen en de carnavalsvieringen. Nu treden ze nog vaak op tijdens onthullingen van monumenten, in historische optochten en zelfs tijdens begrafenisstoeten van belangrijke mensen in Tilburg. Door het gebrek aan een schouwburg in Tilburg werden er vanaf 1906 ook bioscoopvoorstellingen gehouden. De geschiedenis van de Nieuwe Koninklijke Harmonie is lang, ze bestaat dit jaar 163 jaar. Al die tijd heeft het een stempel gedrukt op het leven in Tilburg en is het niet meer te missen uit het culturele leven.
De Sociëteit nu
Bij de sociëteit kun je naast muziek maken ook biljarten en bridgen. Ook worden er tal van activiteiten en feesten georganiseerd. Zo wordt er met een WK of EK voetbal volop meegeleefd en er is een haringhapparty gehouden. Ook de Tilburgse kermis wordt niet vergeten, dan is er een kermisborrel.Je hoeft niet persé lid te zijn om van het gebouw gebruik te maken, bijvoorbeeld als het om vergaderingen of feesten gaat. Je kunt echter niet zomaar lid worden, maar moet eerst voor de ballotagecommissie verschijnen, er wordt dan gelet op je achtergrond, of je geen crimineel verleden hebt en of je de regels van de sociëteit respecteert.
Het gebouw
De NKH is gebouwd in 1877/1878. De architect van het gebouw was Fremau. Hij heeft het gebouw met eclectische vormen ontworpen.
Het eclecticisme was in de periode 1870 – 1900 een populaire bouwstijl. Eclecticisme is een bouwstijl die bestaat uit verschillend gecombineerde neostijlen. Neostijlen zijn bouwstijlen die terug grijpen op de oude gotiek, de renaissance en de barok. Het gebouw is gevestigd in de Stationsstraat.
afb.1: Linkerkant gebouw
afb. 2: Midden gebouw
afb. 3: Rechterkant gebouw
afb. 4: Vaandel NKH
afb. 5: Naambordje
afb. 6: Eerste steen
afb. 7: Raam NKH
afb. 8: De bibliotheek
afb. 9: De bar
