De kerkklokken van het Goirke

  • Datering van de gebeurtenis: 01-02-1953

De kerkklokken van het Goirke.

Het moet in het begin van de jaren vijftig zijn geweest. Als misdienaar in de parochie Goirke te Tilburg diende ik, op gewone doordeweekse dagen, vaak de eerste mis. Om halfzeven was ik dan in de sacristie aanwezig. Om mij om te kleden zocht ik in de kledingkast tussen de togen naar mijn eigen zwarte toog. Na het vastmaken van een lange rij knoopjes kon ik de witte superplie eroverheen aantrekken. Pas dan zag je er echt als misdienaar uit en kon het Heilig Misoffer beginnen.

Soms, als je heel vroeg was, mocht je van de koster de klok luiden. Er stonden vier klokken hoog boven in de toren opgesteld. Voor een gewone vroegmis mocht alleen één lichte klok geluid worden. Op kerkelijke hoogtijdagen mochten alle klokken luiden.
Onze kerk had nogal zware klokken. In de sacristie waren vier schakelkastjes met op elk een rode en groene knop, meen ik mij te herinneren. Met de groene knop zette je een elektromotor in werking; het duurde even voor de motor op volle kracht was. Deze motor zorgde voor de schommelbeweging van de klok. Een trillende en doorklinkende dreun ergens boven was het gevolg. Na korte tijd daalde het klokkengebeier over de daken tot in de slaapkamers van de gelovige mensen. Van de ongelovigen trouwens ook. Of men wilde of niet, God riep eenieder naar de kerk. Zelfs arm of rijk…. voor de klokken van het Goirke was iedereen gelijk.
Al mocht ik maar één klok luiden, toch probeerde ik stiekem meer…. vlug vier groene knoppen indrukken en daarna even wachten. Voldoende om het dreunen van alle klokken even te laten horen. Snel drukte ik daarna alle rode stopknoppen in. Dit vond plaats om halfzeven in de winterse vroege morgen De koster, de heer Van Erp, keek dan vermanend om de hoek van de sacristie. Ik geloof niet dat hij echt kwaad werd. Wij misdienaars mochten hem graag en ik weet zeker, hij ons ook.
Soms, bij uitzondering, mochten wij in de kerktoren klimmen. Dit was voor ons, jonge jongens, een feest. Over een smalle plank liepen wij boven de donkere gewelven van het middenschip van de kerk naar de grote klokkentoren met zijn galmgaten. Van hieruit konden wij weer met een smalle trap naar het hogere deel van de torenspits. Aan de balustrade van de hoge spits hadden wij een, voor die tijd, prachtig uitzicht over Tilburg en de velden eromheen. Mijn broer heeft, jaren later, vanaf dit punt verschillende foto’s gemaakt. Een paar foto’s vind je hierbij.
Lopend, bijna balancerend, over de plank boven de gewelven met de diepe trechters, moest ik denken aan de moord op Marietje Kessels in de kerk van de Noordhoek. Haar gewurgde lichaam werd tussen de gewelven gevonden. De gedachten aan deze zaak maakte een bezoek aan de kerktoren, via de gewelven, een beetje angstig.
Mijn opleiding tot misdienaar kreeg ik van frater Cunibert op de Sint Janschool in de Kasteeldreef. Deze frater leerde aspirant-misdienaars de Latijnse voetgebeden. Hij was ook de onderwijzer van mijn klas in 1952. In een kleine ruimte, naast het klaslokaal, stond een namaakaltaar. Hier werden ons de kneepjes van het ‘misdienaarsvak’ bijgebracht: het moment waarop je eerbiedig moest buigen, knielen, het missaal moest verplaatsen, de ampullen met wijn en water moest brengen en nog veel meer dingen die je tijdens een heilige mis moest doen. Frater Cunibert was voor mij een onvergetelijke man die, naast de genoemde scholing van misdienaars, volgens mij, ook veel kinderen belangstelling voor cultuur heeft bijgebracht. Hij heeft lang nog een koor in Tilburg gedirigeerd. Ik wilde hem vele jaren later eens gaan opzoeken. Ik was helaas te laat; hij was overleden.

Foto’s vanaf de kerktoren Goirke door Piet de Croon. A) Fraterhuis Petrus Donders. B) St. Marcusstraat met Bart van Peltplein op achtergrond. C) Vigiliusstraat en de oude Veldstraat. D) Houtstraat met pastorietuin op voorgrond. - Datum foto’s: vrijdag 19 april 1974.

Media