De herkomst van het carnaval

  • Datering van de gebeurtenis: tot 1965

De herkomst van het carnaval

Veel historici en volkskundigen houden het erop dat het carnavalsfeest niet voor het jaar 1000 ontstaan is en dat het duidelijk wortelt in het christendom. De opkomst van de termen carnaval en vastenavond is daarvoor het voornaamste argument.
Daarnaast vindt men dat er onvoldoende bewijs is voor een continue overdracht van tradities uit vroegere tijden.
Toch waren er ook ruim voor deze periode feesten, die overeenkomsten hebben met het hedendaagse carnaval. Welke feesten daartoe gerekend kunnen worden, hangt af van wat nu de kernonderdelen zijn van het hedendaagse carnaval: het tijdstip van de viering, de verkleding en maskerade, het elkaar de waarheid zeggen of de opkomst van enkele tijdelijke heersers?

In Tilburg speelde het feest zich alleen op de avond voor het begin van de vasten af, Vastenavond genaamd. Het varieerde van ruwe spelletjes met weerloze dieren, zoals gansrijden en katknuppelen, tot verkleed en gemaskerd dansen. De jeugd trok langs de deuren met de rommelpot en de kinderen zongen daarbij al bedelend een rommelpotliedje, zoals we dat nu nog kennen bij het Driekoningenzingen.
De burgerlijke overheid trad met allerlei verordeningen en verbodsbepalingen hiertegen op, totdat het in de vorige eeuw geheel verboden werd door de kerk. Vanaf die tijd was het gedaan met de viering van het openbare carnaval in Tilburg. In besloten kring bleef het bestaan.
Het zou tot 1965 duren, voordat Tilburg toestemming gaf voor het houden van de eerste officiële openbare carnavalsoptocht.

Bron: Paul Spapens: Vrouwke, ´t is Vastenaovend. Geschiedenis van vier eeuwen vastenavond en carnaval in Tilburg (Tilburg, 1996)..

afb.1: Carnaval op de hoek Heuvel-Korte Heuvel. Carnavalsvereniging "de Pintenwippers" in de eerste officiële openbare carnavalsoptocht in 1965. Motto: de uitspraak van de Paus, dat priesters niet mogen trouwen.

Tilburg Wiki: