Tilburgse pots

  • Datering van het voorwerp: jaren vijftig

Op deze site schreef ik eerder al omtrent de baret van Tilburg. Mijn verhaal bevatte tegelijkertijd een oproep, aangezien de werkelijke herkomst / betekenis van de baret met het logo van Tilburg mij onbekend was. Door een tip van de heer Piet Westland is hier echter verandering in gekomen. Hij suggereerde dat de baret mogelijk iets te maken zou hebben met de Tilburgse brandweer. Dat was geen verkeerde gedachte!

Naast de modelbouw van stoomtreinen was ook de Tilburgse (vrijwillige) brandweer een hobby van mijn opa en mijn vader. Mijn opa ‘Antoon Schoenmakers' is meer dan dertig jaar lid geweest van de Tilburgse vrijwillige brandweer, evenals mijn vader ‘Leo Schoenmakers'. Mijn vader is zelfs maar liefst 42 jaar lid geweest. Alles wat ook maar enigszins verband hield met de Tilburgse brandweer bewaarde hij, zij het niet altijd even goed gecatalogiseerd. Om toch alles goed in kaart & beeld te brengen vormde hij samen met enkele andere gepensioneerde brandweerlieden ‘Het Adviescollege voor het beheer van Historisch Brandweermateriaal Gemeente Tilburg'. Dit adviescollege bestaat natuurlijk nog steeds en zodoende besloot ik contact op te nemen met één van mijn vader's vroegere maten. Ik kreeg spoedig reactie terug.

Dit soort baretten met het embleem van Tilburg zijn inderdaad bij de Tilburgse brandweer in gebruik geweest.
Na de tweede wereldoorlog werd de BB (= Bescherming Bevolking) opgericht. De BB'ers kwamen oefenen bij de brandweer en droegen baretten. In de jaren vijftig was een soort van glorietijd ontstaan voor het dragen van een hoofddeksel. De vrijwillige brandweer van Tilburg bleek wel gecharmeerd van deze baretten. Helmen en uniformpetten waren erg duur in die tijd. Het dragen van een baret werd door de Tilburgse vrijwillige brandweer overgenomen. Om het toch iets eigens te geven werden de baretten voorzien van het logo van de gemeente Tilburg.

Naar voren kwam dat ‘Het Adviescollege voor het beheer van Historisch Brandweermateriaal Gemeente Tilburg' een lapje stof met reserve emblemen in haar bezit heeft en de bespreking van de baret leidde tevens naar een andere herinnering/anekdote.
Eén van de brandmeesters gaf nog enige tijd lang na oefening of wedstrijd het volgende commando: "Helmen af en potsen op!"
Met een pots werd vroeger namelijk een muts aangeduid of een pet zonder klep.

Vandaar dat ik goed gemutst de Baret van Tilburg nu heb omgedoopt in Tilburgse pots.

Piet Westland & heren van ‘Het Adviescollege'.... petje af voor het meedenken en nazoeken!

foto 1: Joep met Tilburgse pots
foto 2: diploma voor 15-jarigen brandweerdienst (15 juli 1936)
Antoon Schoenmakers werd 10 februari 1921 aangesteld als
brandgast tweede kas & 4 november 1924 bevorderd tot
brandgast eerste klas.
Het formaat van het diploma = 49,5 cm x 63,5 cm
foto 3: serie medailles, vlnr.:

  • medaille bij 12,5-jarig jubileum (01 febr. 1964)
  • medaille bij 25-jarig jubileum (01 aug. 1976) met twee ‘clips'.
    • bovenste clip behoort bij 30-jarig jubileum (01 aug. 1981)
    • onderste clip behoort bij 35-jarig jubileum (01 aug. 1986)
  • medaille bij 40-jarig jubileum (01 aug. 1991)

foto 4: oorkonde 42 jaar brandweerdienst (01 augustus 1993)
foto 5: zilveren eremedaille, verbonden aan Orde van Oranje-Nassau
(voorkant)
foto 6: zilveren eremedaille, verbonden aan Orde van Oranje-Nassau
(achterkant)
foto 7: verklaring van verlening zilveren eremedaille (19 augustus 1993)
foto 8: Joep met uniformpet van brandweer Tilburg
foto 9: Joep met moderne pet van brandweer Tilburg.
foto 10: reserve emblemen