Frans Kense
- Datering van het voorwerp: 1903
Aan Willem Frederik Hoosemans (1880-1933) hebben we een unieke historische fotocollectie te danken, met zijn motorfiets en auto’s.
Om te beginnen zijn trouwen op 1 mei 1906 in Scheveningen met Petronella (Nelly) S. M. J. Meijs (foto 1). Een groots opgezette aangelegenheid, die vergezeld ging van een advertentie in de krant van die dag (foto 2).
Iedereen met liefde voor de techniek rond 1900 had de uitdaging om zelf een motorfiets te construeren. In zijn eenvoudigste vorm een simpele motor gemonteerd op een bestaande fiets. Een rijbewijs of kenteken was nog niet nodig. De verplichte kentekens kwamen pas in 1906 en het alternatief voor zelf maken was een kant-en-klare motorfiets kopen.
Willem Hoosemans (1) kocht in die tijd zo’n motorfiets, merk VAF, een ‘Veuve Antoine et Fils’ uit België (foto 3). De aandrijving was eenvoudig, met een V-snaar-aandrijving op het achterwiel.
Voor het rijden samen met zijn toekomstige vrouw was een automobiel aantrekkelijker. Hoewel....... zonder voorruit was aangepaste kleding onmisbaar (foto 4 en 5). Hier met landelijk kentekennummer 925, uitgereikt in september 1903.
Om het merk en type van deze auto te achterhalen zijn de nodige auto-historici ingeschakeld.
Daar spreekt men nu van een Hoosemans-misterie (2).
Autorijden ging niet zonder gevaren, temeer omdat de autoconstructie niet altijd even betrouwbaar was. Op bijgaande foto’s 6 en 7 lijkt het alsof Nelly Hoosemans bij een familie-uitje in onze bosrijke omgeving plotsklaps met het stuurwiel los in haar handen bleef zitten en dat de auto vervolgens op eigen gelegenheid een boom heeft opgezocht. De radiator en motorkap zijn ingedeukt, de stuurstang tussen de voorwielen afgebroken en de rechter koplamp verbogen.Iedereen staat er nog ontspannen bij en dus lijkt er geen sprake te zijn van persoonlijk letsel.
Tien jaar later waren de auto’s een stuk comfortabeler. Foto 8 toont Petronella Hoosemans-Meijs rond 1914 met haar twee zoons Ferdinand (1907) en Adolf (1910) in een Franse Grégoire, kenteken N-907 uit 1909. Nog steeds uitgerust met carbidlampen.
Met dank aan Pim Hoosemans, kleinzoon van deze Willem Hoosemans.
(1) Willem Hoosemans was de zesde zoon van de in 1902 overleden wolhandelaar Ferdinand E. Hoosemans uit de Stationsstraat, afkomstig uit Breda.
Na hun trouwen woonden Willem en Petronella Hoosemans in de Willem II-straat op nr. 19. In 1915 en tot zijn overlijden in 1933 vervolgens in de Zwijsenstraat, op nr. 66.
Begonnen ook met wolhandel, als zijn vader, werd hij al snel eigenaar van een twernerij/ververij met wol-recycle-bedrijf in de Magazijnstraat en vervolgens in de Hoogtedwarsstraat. Tenslotte stond hij geregistreerd als ‘wollenstoffenfabrikant’.
(2) Importeur van de toen populaire Franse Darracq auto’s was Aertnijs in Nijmegen.
Uit het bewaard gebleven kentekenregister blijkt rijksnummer 925 voor een Darracq te zijn. In maart 1903 geleverd aan de heer Merkus in Gorssel en in september 1903 doorverkocht aan Willem Hoosemans hier in Tilburg.
Probleem is dat het volgens het register van rijksvergunningen gaat om een 2-cilinder Darracq, terwijl op foto 6, de vier cilinders te zien zijn. Verder zijn de wielen niet van Darracq. In ieder geval is de motorkap op bestelling gemaakt en geen fabrieksuitvoering.
Zo’n samengestelde auto wordt een ‘special’ genoemd. Hier gaat het dus om een ‘Special model 1903’(!), uit de periode 1903-1906, het jaar dat de provinciale kentekennummers verplicht werden.
Uit het provinciaal kentekenregister blijkt dat Willem Hoosemans in de periode 1906-1909 geen auto heeft gehad. Mogelijk op aandringen van zijn vrouw, na bovenstaand avontuur.
