Een rijtoer in een calèche

  • Datering van de gebeurtenis: Rond 1950

Eerder vertelde ik over een boer in het dorpje waar we afgelopen week waren, hoe hij bij tijd en wijlen de begrafeniskoets bemande indien er iemand in het dorp overleed. Maar, vroeg hij me na afloop van ons gesprek, heb je mijn calèche al gezien? En hij toog me mee naar het tuinhuis achter zijn boerderij. Daar ga ik 's zondags mee uit rijden, zei hij, als mijn kleinkinderen op bezoek komen.

En ineens zag ik het weer voor me, hoe je dat vroeger in Tilburg ook wel eens kon tegenkomen, in het buitengebied althans. De meeste boeren hadden nog geen auto of tractor maar wel altijd een paard en wagen en voor de zondagen (soms) een koets, een open calèche.

Ook sommigen welgestelden in Tilburg bezaten toentertijd een calèche waarmee ze zomers op zonnige zaterdagmiddagen of 's zondags uit rijden gingen, met het hele gezin, met de butler voorop, op de plecht, als koetsier. Met een "trots paard" ervoor met een pluim op z'n hoofd.

Ik denk dan bijvoorbeeld aan de toenmalige dreven in het landelijke Reeshofgebied, richting Hulten, maar ook aan de paden rond de vennen in Oisterwijk en de smalle kronkelige weggetjes in de buurt van Berkel-Enschot en Udenhout. Er was toen nauwelijks ander (hinderlijk) verkeer.

Zelf waren we thuis niet "zo rijk", maar mijn helaas veel te vroeg overleden vriend, een zoon van destijds notaris Hoekx in de Nieuwlandstraat, vertelde me daar wel eens over, onder het genot van een goed glas wijn ........ hoe heerlijk dat dat vroeger was!

De boer aan het begin van dit verhaal bood het me niet aan en mijn vrouw vond dat ik het hem niet kon vragen, maar wat zou ik graag eens een ritje met hem en zijn calèche hebben willen maken over de karresporen in de licht-heuvelachtige omgeving hier, tussen de wijngaarden en de lavendelvelden!

Louis Sparidans

Ik heb in het archief van het RAT geen mooie foto van een open caleche kunnen vinden. Daarom bijgaand een foto (BeeldOnline no. 022360) van een prachtige begrafeniskoets voor de kerk van de Hoefstraat rond 1950, de enige calèche waarin "de gewone man" toentertijd een rijtoer kon maken .........