Anton van de Wiel
- Datering van de gebeurtenis: 2012
Het Tilburgs is een van de kleurrijkste dialecten van ons goeie Brabant. Zelf vergelijk ik het Tilburgs graag met een ander, heel kleurrijk Brabants dialect, het Antwerps. Dezelfde struktuur en dezelfde oorsprong.
Zonder duidelijke redenen - zowel goeie als stomme ideëen ontstaan spontaan - kwam ik op het idee om eens iets met spreuken en gezegden te doen in het Tilburgs.
En dat zijn gezegden geworden van de welbekende constructie:
"........(gezegde)........", zei hij, en "........(daad)........"
Voorbeeld:
"Ik zal ze ‘ns 'n struntje laoten ruuken", zee Antoon, en hij gooide er ene kwak gezegden tegenaon".
Hieronder dus enkele Tilburgse gezegden. Als ge ze leuk vindt, doen we het nog eens. En als ge ze niet leuk vindt, dan bende bedankt ! De tekeningen zijn uit de "Lof der Zotheid" van Erasmus. Ze zijn gemaakt door zijn spitsbroeder, Hans Holbein !
Van den èrme kan ik nie leven, zee Jan de Boef.
En hij braak in bij Chrisje Mommers.
Den duvel schet aaltij op enen hoop, zee de fabrikaant.
En hij zette al z'n geld op de bank.
Man en vrouw zen één, zee 't fabrikaantenvrouwke.
Ze naam 't geld op en ging op de toerlezjoer
Hangen hee gin host, zee Jan de Boef.
Mar de schout wilde vur den donkere tös zèèn......
't Is vur oew égen zieleheil, zee den pastoor.
En hij dee de stoelenpacht ene gulden omhoog.
't Is nie vur de schont, mar vur 't gemak, zee Taante Drieka.
En ze droeg schoendozen in plots van schoenen.
As 't over den hond is, kan 't ok over de stert, zee onzen Ome Seraar
En hij gaaf nog 'n liste rondje..
Schoon rood is nie lilluk, zee Sofieke.
En, wezenlijk waor, ge kost er de kraant bij lezen !
Ik docht dekker over zo schieten, zee Serafien.
En naauw he'k drie platte kender en unnen jonge meens mee unnen aauwen kop !
Dè is den aord van 't bisje, zee den duvel.
En hij kreeg de absolutie zonder biecht.
Niks zeggen en wèès kèèken, docht den burgemister,
En ze klapten allemol in de haanden.
't Kan beter van 'n stad as van 'n durp, zee ons Luus
En d're nuwe vrijer betolde alles.
Commandeer den hond en blaf zelf, zee Taante Filomeen.
Mar onzen Ome Sjel joekerde nog efkes nao....
Ge het vandaog genoeg gehad, zee ons Moeder.
Mar onze Pa moest nog efkes den blok rond......
Wé den boer nie kent dé fret ie nie, zee Nardje den boer.
En hij sloeg de Boeuf à la Bourguignon over.
't Is 'n kaoi laand waor 't gin man goe hee, zee de Fons.
En hij zaat te buffelen as ene grôote.
Ge zodt ze de nek vringen ! zee de Sjarel
Want ze ha'n een kwartier gelejen zunne lozzie gejat !
Blèèf mar wè ut de buurt, zee ons Opoe stillekes.
Onzen Opa zit wir op z'n perd !
Ons suikertaante kwaam mee de Kerst op den haos.
En ze wier gevierd as 'n vuil aaike !
Sjoert ‘m ! zee Suzanneke tegen nummer vier.
En die is ok nooit mir teruggekomen !
't Blèèft nie schoon staon, zee ons Moeder.
Mar ons Tonia brocht wir ene nuwe vrijer mee !
Anton van de Wiel.
