Tilburg en de Spaanse griep

Advertentie (1)

Opnieuw is dezer dagen de vogelgriep in Nederland uitgebroken. De maatregelen zijn rigoureus. De angst dat de griep, via mutatie, overslaat op mensen steekt opnieuw de kop op.  

Het doet me denken aan de verhalen van mijn vader over de ‘Spaanse griep’. Het begin hiervan viel min of meer samen met het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918, eveneens een ‘item’ dat dit jaar volop in de belangstelling staat, vanwege het begin van die ‘Groote Oorlog’, dit jaar (2014) precies honderd jaar geleden. Ik schreef er al eerder over.  

De Eerste Wereldoorlog kostte gedurende de periode 1914-1918 naar schatting vijftien miljoen doden. Tien miljoen soldaten en vijf miljoen burgers + nog een veelvoud aan voor het leven gehandicapte slachtoffers.  

De ‘Spaanse griep‘ die in de herfst van 1918 de kop opstak en ‘slechts duurde’ tot in de lente van 1919 kostte aan naar schatting wereldwijd 50 miljoen mensen het leven! 

Ze werden vrijwel direct doodziek. De longen liepen vol met vloeistof en konden daardoor niet genoeg zuurstof opnemen. Ademhalen werd steeds moeilijker en het zuurstofgebrek kleurde het bloed, het gezicht en de lippen donkerblauw. Na een paar dagen, soms al binnen een paar uur, overleed je. (*)  

Maar er werd ook meteen een relatie gelegd met de Eerste Wereldoorlog. Alle partijen (Duitsers, Fransen en Engelsen) beschikten in 1918  over diverse gifgassen, waarvan het gebruik intussen explosief was toegenomen. Hierdoor bereikte de hoeveelheid uitgestoten chemicaliën in de atmosfeer een hoogtepunt. Men dacht daarom dat de nieuwe ziekte werd veroorzaakt door al deze gifgassen of door de lucht die van de slagvelden overwaaide.  (*)

Het was de grootste catastrofe ooit. Het virus kwam niet uit Spanje, maar wel waren het Spaanse kranten die er voor het eerst over publiceerden, vandaar de ‘ingeburgerde’ naam.

Op Wikipedia lees ik dat (pas) in september 2005 Amerikaanse microbiologen concludeerden dat mogelijk een gemuteerd vogelvirus de oorzaak was. Het onderzoek was gebaseerd op viraal RNA uit de long van een soldaat die in 1918 was gestorven. De eiwitmantel van het virus had een structuur met als type H1N1.  

In Tilburg kostte de griep aan 165 mensen het leven. Scholen en bioscopen werden gesloten. Maar kerken en fabrieken mochten wél open blijven; in die tijd de normaalste zaak van de wereld. Nu ondenkbaar (bron: rondjegoirle.nl). 

Aanvankelijk dacht men nog met ‘Abdijsiroop’ de griep te kunnen bestrijden .....  

(*) bron: Eric Mecking, historicus)  

 

Louis Sparidans      

Media