Programmamaker Tamira Waszink benaderde alle volkstuinverenigingen die onder de OVAT vallen, plus de volkstuinen in Berkel-Enschot en Udenhout. Zij verzocht de besturen om een bijzondere tuinder voor te dragen die een verhaal kon vertellen over de volkstuin en die we mochten fotograferen met hun oogst of met hun favoriete gereedschap. Alle respondenten, tien in totaal, zijn geïnterviewd door Theo van Etten en gefotografeerd door Maria van der Heyden. Annette Paulsen zorgde voor de uiteindelijke vormgeving in het TijdLab in Bibliotheek LocHal.
“Ongelooflijk hoeveel plezier mensen uit zo’n stukje grond halen. Dat gaat verder dan het wroeten in de aarde of het kweken van je eigen groenten en fruit. Zo’n volkstuin staat voor vrijheid en geluk.”
(Theo van Etten, verwoordde de beleving van de tuinders.)
Hierna nemen we je in vogelvlucht mee langs de tuinders en hun (volks)tuinen. Hoewel ze allemaal van elkaar verschillen, komt een aantal thema’s steeds terug. Dat volkstuinen kleine samenlevinkjes op zich zijn bijvoorbeeld. Of dat de saamhorigheid niet meer is zoals die vroeger was. Althans, zo ervaren (overwegend) oudere tuinders de ontwikkelingen van de laatste decennia soms. En nog steeds geldt het adagio dat tuinders ‘uit het juiste hout gesneden moeten zijn’. Het onderhouden van een moestuin wordt vaak onderschat, is de mening van de ervaren tuinders.
Iemand die het tegendeel bewijst is Jacko Obels. Op zijn stuk grond van circa 250 vierkante meter bij Volkstuindersvereniging Dongenseweg presteert hij het om in een minimaal aantal uren vrijwel het hele jaar door te oogsten. Ook de Thaise Nongka, die bij Volkstuindersvereniging ‘t Leijpark over een forse tuin van maar liefst 700 vierkante meter beschikt, benut elke vierkante centimeter. “Een gevolg van de armoede die de generatie Thaise en Chinese mensen nog gekend hebben,” zegt ze. Opvallend aan Volkstuinvereniging Moerenburg is dat opstallen uit den boze zijn, evenals harde materialen als beton. Het resultaat is een groene oase op de grens van stad en achterland. Will van Sprang is hier tuinder van het eerste uur.
“Ik ben blij te zien, dat mensen ‘hun’ volkstuin ervaren als een gemeenschap. Een plek van verbinding, tolerantie en diversiteit. Daar hebben we immers allemaal behoefte aan!”
(Annette Paulsen, zorgde voor de creatieve verbeelding)
Jong geleerd is oud gedaan. Dat laat Floor Sips zien bij Volkstuinvereniging De Kraan in Berkel-Enschot. Haar kinderen hebben hier een eigen stukje grond waar ze mogen losgaan. Lobke Bool, van Volkstuin ‘de Rooie Biet’ tuiniert achter het voormalige klooster van de Rooi Harten. “Het moet er vooral mooi uitzien,” is haar credo. Bij Bloementuin Sint Franciscus is een voedselbos voor vogels ingericht en een theetuin voor mensen. Wouter van der Heijden zag hier het publiek veranderen van een voornamelijk mannencultuur naar een gemêleerd publiek van mannen, vrouwen en jongeren. Ook het echtpaar Henk en Jo zagen de bevolking veranderen. Op Tuinpark Hazennest komt een grote variëteit aan culturen samen. “Ze mixen niet zo snel met de Nederlanders, maar ze zijn ontzettend gastvrij,” zegt Henk.
“Elke tuin die ik bezocht heb, had wel iets bijzonders. De ene keer was dat de enorme omvang, een andere keer de diversiteit aan gewassen. Regelmatig had ik het gevoel dat ik in een compleet andere wereld terecht was gekomen.”
(Maria van der Heyden, portretteerde de tuinders en de sfeer van de volkstuin.)
Jan Koks is een oudgediende op Tuinpark Noord. Hij vindt dat de saamhorigheid achteruitgegaan is. “Vroeger zat de kantine vol, nu mogen we blij zijn als we met vijf man koffiedrinken. En dan is er de generatietuin van Jan van der Aa en zijn dochter Ellemieke van der Staak bij Dahliavereniging ‘Flora’. Jan begon zestig jaar geleden met tuinieren. Inmiddels heeft zijn dochter de tuin overgenomen en staat haar kleindochter te trappelen om mee te helpen. Een nieuwe ontwikkeling zien we bij Un Bietje Groen, waar groene ondernemers streven naar een lokale community. Met termen als duurzame voeding en verantwoorde land- en tuinbouw, timmeren zij aan de weg.
Alle verhalen en foto’s lees en bekijk je op deze website. Veel plezier!
