Henk van Mierlo
- Datering van de gebeurtenis: 27 oktober 1944
Vandaag is het 66 jaar geleden dat Tilburg van de Duitse bezetting werd bevrijd.
Dat ging bepaald niet zonder slag of stoot en er werden nadien in diverse kranten (vaak in de vorm van stencils) melding gemaakt van hevige gevechten waarbij een belangrijke rol was weggelegd voor “onze” Prinses Irene Brigade.
In het boek “Tilburg 1940 – 1945, jaren van verduistering” door Frans Janse met medewerking van Ronald Peeters, staat een kroniek geschreven door een brigadelid. (blz. 107) en het oorlogsdagboek van de Brigade (blz 108 t/m 110). Daarin worden de verrichtingen van de Brigade chronologisch en zakelijk weergegeven, maar het blijkt achteraf zo’n indrukwekkende dadenreeks te zijn geweest dat zelfs Gen. Eisenhower, destijds de opperbevelhebber der Geallieerden, er in zijn antwoord op de dankbetuiging van minister Gerbrandy wees op de belangrijke rol van de Irene brigade. (Trouw 20-11-1944)
Toen burgemeester van de Mortel de Britse commandant dankte voor de bevrijding van de stad zei hij “Daar moet u uw eigen landgenoten voor bedanken”, daarmee de onderschatte rol van de Brigade aangevend.
(Een leuke anekdote daaromtrent is dat een paar dagen eerder bij de bevrijding van Oirschot, waar de Prinses Irene Brigade als stoottroepen fungeerde, de commandant werd door de wethouder begroet met een joviaal “How do you do?”, waarop de overste antwoordde ”Prachtig, dank U! en hoe gaat het met U?” )
Op 4 november vierde Tilburg het bevrijdingsfeest en hieronder een gedeelte van het verslag in het blad “De Storm van 10 – 11- 1944.
Natuurlijk waren de feestelijkheden reeds eerder begonnen,onmiddellijk met de intocht der geallieerden,naar op 4 November zou de officiële bevrijdingsviering plaats hebben.
Het voornaamste punt van het programma vormde het defilé, dat 's middags moest plaats hebben. Reeds vroeg had zich op het plein voor het stadhuis,het vroegere paleis van Koning Willem ll, een grote menigte verzameld, allen natuurlijk in ruime mate voorzien van rood-wit-blauw en oranje. Vooraan stonden de schoolkinderen, de meisjes met een oranje strik in het haar, de jongens met oranje op blouses of trui en allen gewapend met Engelse of Amerikaanse vlaggetjes. Een niet geringe opluistering voor het feest vormden enige Engelse tanks, die langzaam over het marktplein reden, en waarop –o charmante tegenstelling tot het gebruikelijke oorlogsbeeld! - zich een aantal verpleegsters een plaats veroverd had.
En voor het geval de goede stemming onder het publiek nog niet verzekerd was,waren er 14 muziekcorpsen aanwezig om die op peil te houden.
De grote verrassing van de middag was,het voor het publiek volkomen onverwachte bezoek van Prins Bernhard, die op de doorrit was naar het strijdgebied in Noordwestelijk Brabant.
Er kwam geen einde aan de ovaties,vooral niet, toen de prins enige woorden tot do Tilburgenaren had gesproken. Lang kon deze hoge gast echter niet in Tilburg vertoeven.
Daarna hield de weer in zijn functie herstelde burgemeester van Tilburg, de Heer van de Mortel,een redevoering,die hij besloot met een driewerf hoera voor koningin Wilhelmina en den koning van Engeland.
Een tweede verrassing bestond hierin,dat ook enige afdelingen der Irene-brigade aan het defilé voor den burgemeester deelnamen.
Onze jongens, werden natuurlijk ovationeel door de menigte toegejuicht.
Zo vierde Tilburg zijn bevrijdingsfeest en vergat het voor een dag zijn zorgen en lasten,al werd ook dit feest gedrukt door het besef,dat er nog zoveel Nederlanders zijn,die nog niet van hun vrijheid genieten mogen. Moge die dag ook voor ons spoedig aanbreken!
Ik kan me nog herinneren dat ik dit aan de hand van mijn vader heb gezien. Op de terugweg (ik schreef het al eerder) boven de pisbak in de Koestraat hing een man in SS-uniform aan de galg. Gelukkig kon mijn vader me verzekeren dat het maar een pop was.
Henk van Mierlo
Nuenen
Bronnen, waarvoor dank:
Tilburg 1940 -1945 Frans Janse en Ronald Peeters
Vrij Nederland van 10-11-1944
De Storm 10-11-1944
Trouw 20-11-1944
Foto’s:
BeeldOnLine: Insignes Irene Brigade en onthulling monument 1955 door prinses Irene
Krantenartikel bureau Houtman 20-11-1944
