De veelkleurige wereld van Laetitita van Krieken

  • Geboortedatum: 00-00-1964
  • Sterfdatum:

Dit artikel is een (bewerking van een) hoofdstuk uit het gloednieuwe boek ‘Jazz in Tilburg, honderd jaar avontuurlijke muziek'.

In een wereld die wordt geregeerd door mannen, lijkt voor vrouwen geen of nauwelijks plaats. Willen vrouwen daar toch een plaatsje veroveren, dan moeten zij hun plek bevechten. Helaas is dat al decennia zo, ook in de wereld van de jazz. Hoewel de opmars van vrouwen daar gelukkig niet te stuiten lijkt. Binnen de oude-stijljazz waren het vooral zangeressen, die naast de mannen werden ‘gedoogd'. Zij kleurden het geluid van orkesten en kleinere ensembles en daarom waren ze welkom. Maar als instrumentalist kwamen ze nauwelijks aan de bak.
In kringen van moderne jazz gaat het anders, maar ook hier zijn vrouwen behoorlijk in de minderheid. Het spierballenwerk dat nogal wat moderne-jazzuitingen kenmerkt, is kennelijk alleen maar weggelegd voor mannen. Toch hebben vanaf zeg maar de jaren zeventig vrouwen hun plek opgeëist. Landelijk zijn saxofoniste Vera Vingerhoeds, violiste Ig Henneman, gitariste Corrie van Binsbergen, trompettiste Saskia Laroo en alt- en sopraansaxofoniste Tineke Postma zomaar een greep uit vrouwen die naam hebben gemaakt in de jazzmuziek. In Tilburg is de hegemonie van mannen allang doorbroken door musici als altsaxofoniste Lisette Elbers, fluitiste Marjolein Kempen, contrabassiste Marlon van Mook, zangeres Renie Borgers en wellicht de succesvolste, toetseniste Laetitita van Krieken.
Laetitia - Titia mag ook - van Krieken (1964, Helmond) speelde al op 7-jarige leeftijd piano. Na een studie beeldhouwen en textiele kunstvormen aan het Mollerinstituut in Tilburg, stapte ze over naar het Brabants Conservatorium om bij Willem Kühne piano te gaan studeren. De eerste groep waarmee ze optrad was de popformatie Soft Parade, waarin ze mét Marjolein Kempen de achtergrondzang verzorgde. Met Marjolein Kempen richtte ze in 1995 het Van Krieken Kempen Sextet op met Kempen op fluit en altfluit, Van Krieken op piano, Alexander Beets op alt- en tenorsaxofoon, Joost Swinkels op trombone, Tjitze Vogel op contrabas en Pascal Vermeer op slagwerk. Gitarist Peter Heijnen en contrabassiste Marlon van Mook speelden mee als gasten.

Tom America
Stadgenoot en componist Tom America wist Laetitia van Krieken te vinden voor zijn sextet aNDERE ANDERe met drie strijkers, piano, gitaar en stemsamples. In 2000 schreef zij de arrangementen voor het Tom Americaproject De Winter? De Winter! Andere groepen waarin Laetitia van Krieken speelde waren het Zwitserse Simon Ho Orchestra en de Finse formatie Värttinä.
En toen kwam Henk Hofstede langs. De zanger van popgroep The Nits wist haar aan zich te binden van 1997 tot 2004. Van Krieken drukte haar stempel op het Nits-repertoire met de cd Wool die ze voor een deel vulde met lichtgetinte jazz- en soulstukken. Bij deze groep speelde ze naast toetsen ook elektrische viool en accordeon. Bovendien zong ze er. Met The Nits ondernam ze tournees naar Japan, Canada, Estonia, Finland, Griekenland en meerdere Europese landen. Na haar laatste concert met The Nits in Brussel was ze diverse malen gastsoliste bij solo-optredens van Henk Hofstede.
Laetitia van Krieken wendde de steven ook naar het theater. Ze werkte voor VandenBulck, de Wetten van Kepler, Bloeiende Maagden, Stella Den Haag en Hotel Witlox waarin ze samenwerkt met acteur en toneelschrijver Herman van de Wijdeven en vormgever Simon Haen.
Inmiddels mocht Laetitia van Krieken zichzelf omschrijven als componist, pianist, arrangeur en vocalist. In de eerste hoedanigheid is ze druk doende. Ze schreef en arrangeerde voor onder meer het Pascal Vermeer Quintet, Lewinsky Quartet, het klassieke ensemble TriDali (met Sabien Canton op harp, Wouter Breugel op dwarsfluit en Yvonne van der Pol op altviool), Tom America, Hotel Witlox, Wiebe Gotink voor Esitu van het Bencha Theater (september 2009), voor de viering van Tilburg 200 jaar stad met Betoverende Sluiting (december 2009) en voor Shaffy voor Kinderen van Stella Den Haag (voorjaar 2010).

Docent
Workshops in Paradox mogen ook op het conto worden geschreven van Titia van Krieken. In 2000 doceerde zij aan het conservatorium in Utrecht, in 2002 en 2003 aan het Brabants Conservatorium in Tilburg en vanaf 2005 is zij docent piano, muziektheorie, compositie en arrangeren aan de Popacademie van het conservatorium in Rotterdam.
Waar Laetitia van Krieken de laatst jaren goede sier mee maakte, was een van haar mooiste projecten: Big Bang. Een woordspeling die meerdere betekenissen heeft. Een ervan is de verbastering van big band. Big Bang zijn dertien musici in de bezetting van strijkkwartet, koper- en rietsectie, piano, contrabas, slagwerk en gitaar . Een doordachte keuze, want met het strijkkwartet kan zij uitwijken naar klassieke muziek, met de blazerssectie sluit zij aan bij de traditionele big-band en met de inzet van de gitaar maakt zij een knipoog naar popmuziek. Precies de richtingen waarin zij zich heeft bekwaamd. De musici die het project vertolkten waren Toon de Gouw (trompet), Mete Erker (sopraan-, tenorsaxofoon en basklarinet), Rolf Delfos (alt- en tenorsaxofoon), Jasper Blom (tenorsaxofoon en klarinet), Hans Sparla (trombone), Jeffrey Bruinsma (viool), Herman van Haaren (viool), Benjamin von Gutzeit (altviool), Annie Tangberg (cello), Peter Heijnen (gitaar), Laetitia van Krieken (piano), Frans van den Hoeven (contrabas), Pascal Vermeer (slagwerk).

Carte-blanche
Big Bang ontstond in 2005 uit een carte-blanche die Laetitia van Krieken kreeg van Paul van Kemenade, de organisator/programmeur van het festival Stranger Than Paranoia. Big Bang tekende voor live-uitvoeringen in 2008. In dat jaar kwam ook de cd Windfall uit, vertolkt door Big Bang. De schijf bevat acht prachtige stukken vol beeldende muziek, melodisch ijzersterk en intrigerend schommelend tussen gecomponeerde en geïmproviseerde elementen. Bijna ouderwets gecomponeerd met dezelfde melodische en harmonische rijkdom als Duke Ellington deed en voorts geheel schatplichtig aan de jazz.