Stadsmuseum Tilburg
Pneumatiek, dat is zijn ding. De kunst om apparaten aan te drijven door middel van samengeperste lucht. ‘Alles wat je met elektra kan doen, kan met lucht ook,’ zo legt Jack uit. Zijn leukste periode bij NS beleefde hij in de H1-loods. ‘Dat was ontzettend afwisselend werk. Het was steeds weer een verrassing wat je die dag voor je neus kreeg.’
Aanvankelijk lijkt hij een carrière in de textiel te ambiëren. Jack werkt bij Swagemakers Caesar (Gasthuisring) en Spandon (Koestraat) en doorloopt de lagere en hogere textielschool. Maar kort voor zijn huwelijk attendeert een oom van zijn vrouw hem op de mogelijkheid om de spoorwegen te gaan werken. ‘Op donderdag zijn we getrouwd en de dag erna stond ik onaangekondigd bij NS aan de deur. Gelukkig gingen ze toch met mij in gesprek. Uit een beroepskeuzetest kwam naar voren dat het beroep van machinist of conducteur perfect bij mij zou passen. Maar dat wilde ik niet, vanwege de ploegendiensten.’
Om die reden belandt Jack op de elektrische afdeling van de werkplaats, maar – zegt hij nu – ‘Daar wilde ik het liefst meteen weer weg.’ Jack heeft duidelijk moeite met het werktempo. In een textielfabriek bepaalden de machines het ritme, bij NS stond voor elke klus een bepaald aantal uren. ‘Maar dat was veel te ruim genomen, ik hield steeds tijd over. Collega’s stelden het niet op prijs als ik mijn bon ruim voor de geplande tijd alweer inleverde. Dus ging ik maar wat ouwehoeren of een krantje lezen op het toilet. Dat klinkt misschien leuk maar ik vond het verschrikkelijk. Ter compensatie werkte ik in de avonduren daarom bij mijn vorige baas.’
Jack weet zich gelukkig goed aan te passen. Hij wordt specialist op het onderhoud van locomotieven. ‘De 6400 ken ik van binnen en van buiten,’ zegt hij met glinsterende ogen. Later gaat hij de ‘botsingen’ doen: schades rapporteren voor de verzekering, een plan van aanpak opstellen voor de reparatie en nacontroles uitvoeren. Tenslotte volgt een – soms wel heel uitgebreide – proefrit. Jack: ‘Als er in Heerlen iemand jarig was, dan reden we daar naartoe om gebak te eten. En in Geldermalsen smaakte de tomatensoep heerlijk, haha. In die tijd kon dat nog allemaal hè.’
Jack is inmiddels van alle markten thuis. In de avonduren knapt hij oude Citroëns, type Deux Chevaux, op en ook bij NS wordt zijn all rounderschap gewaardeerd. Jack wordt servicemonteur in de H1-loods, achteraf zijn fijnste periode. Hier wordt een quick service-afdeling ingericht voor kleine onderhoudsbeurten en het verhelpen van storingen. ‘Binnen twee dagen moest de loc weer buiten staan.’
Jack kijkt terug op een mooie tijd bij de NS Hoofdwerkplaats, hoewel er in de laatste jaren toch wel veel veranderde. ‘Er kwam steeds meer aandacht voor ergonomie en gezondheid. We gingen helmen dragen en overal kwamen beveiligingshekjes te staan. Dat was ook wel nodig want iedereen klom overal maar op en in. Maar soms sloeg de beveiligingsdrift te ver door. Moesten we voortaan zo’n klimtuigje aantrekken, dat ging echt te ver. Ondanks dat wij aantoonden dat we daardoor ons werk niet goed konden doen, moest en zou dat toch gebeuren. Gelukkig bleef de eenheid onder de medewerkers overeind. Nee, spijt van de overstap vanuit de textiel heb ik nooit gehad.’
Dit verhaal is onderdeel van het project 'Sporen van de NS Hoofdwerkplaats: Samen verzamelen voor de Stadscollectie Tilburg'. Met dank aan Dienie Biemans, Tekstbureau Theo van Etten en Co-Cultuur/Leonie Wingen voor het afnemen van de interviews en optekenen van de verhalen. De foto in het TijdLab is gemaakt door Johan Dekkers.
Het project is mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie en Fonds Erfgoed Tilburg.
