Komma

Maarschalk Tito in luciferhoutjes

De Korvelseweg als frontlinie. “Stel je dát eens voor” zegt Ivo. “Van het ene op het andere moment verdeelt zo’n asfaltstrip de stad in twee kampen. Ineens staat je religie als schietschijf op je voorhoofd. Onwerkelijk toch?”. Maar zo begon op een doorsnee dag in Bosnië voor hem de oorlog. Op z’n drieëntwintigste vlucht hij naar Nederland. Twee decennia later is hij - met compagnon Haris - de trotse uitbater van een eetcafé aan de Trouwlaan. Jazzy inrichting met Joegoslavische touch: maarschalk Tito kijkt tevreden toe, vereeuwigd in honderden horizontaal verlijmde luciferhoutjes. 

Ivo mijmert vaak over zijn onbezorgde jeugd in het vooroorlogse Joegoslavië. Hij houdt zich ver van al te politieke beschouwingen. “Maar ik ben nu eenmaal gepokt en gemazeld in een land waar meer gelijkheid was, waar iedereen elkaar hielp. Zo zit ik nog steeds in elkaar”. 

“Direct na aankomst in Nederland was het buffelen”. Tien jaar werkt hij, eet hij, slaapt hij. Leeft als in een cocon. Niet achterom kijken, vóóruit bewegen. Dan komen de nachtmerries en stort hij in. “De huisarts was niet verrast, had me al wel ’n keer verwacht”. Ivo herpakt zich. Terugkijkend voelde de oorlog alsof het leven midden in een zin stopte. “Alsof er een komma werd gezet die tien jaar duurde”. Gelukkig gunt het leven hem meer tekst. Sterker nog, Ivo schrijft tegenwoordig actief mee. 

Natuurlijk, de oorlog gaat nooit meer uit zijn hoofd. Er is geen dag dat hij er niet aan denkt. Toch heet het eetcafé aan de Trouwlaan ‘No Sikiriki’, vrij vertaald ‘Geen Zorgen!’ Bedoeld om zelf iedere dag hoop uit te putten? “Nee, vooral een wens voor alle Tilburgers, voor alle vluchtelingen! Ons restaurant is een enclave voor mensen van goede wil, een vrijplaats voor ondernemers, muzikanten, bewoners die de wereld een stukje mooier willen maken. Hoe beter mensen elkaar kennen, eerlijk durven zijn, hoe minder kans er is op ruzie”. Ivo voegt al jaren daden bij deze woorden. Is motor achter diverse buurtinitiatieven. Ook was hij actief voor stichting De Vrolijkheid.  Zij organiseren creatieve activiteiten voor jonge asielzoekers. Beetje afleiding bieden, hopen dat er snel weer woorden achter hún komma verschijnen. 

Comedian Rachid uit Amsterdam, een accordeoniste uit Groningen en een bejaarde Tilburger van een paar straten verderop bevolken deze avond de bar. Op het podium komt de wekelijkse jamsessie tingeltangelend op gang. Rachid componeert op een bierviltje alvast wat nieuwe plannen. Levend bewijs van Ivo’s heilig vuur. Zijn netwerk binnen en buiten Tilburg is groot, en daar wil hij wat mee doen. “Allerlei ideeën worden hier als vanzelf geboren, maar ook steeds vaker op andere plekken in de stad. Wie weet wordt ‘no sikiriki’ ooit een Tilburgs werkwoord”. Tito lijkt heel even te knipogen. 

Deze kroniek verscheen op 27 oktober 2015 in het Brabants Dagblad