Erfgoed Tilburg
Van 10 november 2020 tot 26 januari 2021 kon je via Omroep Brabant wekelijks kennismaken met het Brabants industrieel erfgoed. In twaalf afleveringen nam presentatrice Hannelore Struijs de kijker mee langs oude fabrieken en verlaten bedrijfsgebouwen die een tweede leven kregen. Twee afleveringen waren volledig gewijd aan de gemeente Tilburg.
Terug naar de natuur
Regisseur en producent Johan van Kempen maakte eerder al series ‘Gebruikte stenen’ over de provincies Gelderland en Utrecht. Maar nergens was de inbreng van de gemeentes zo groot als in deze serie. “Dat zegt iets over de betrokkenheid. Hierdoor kwamen we ook op plekken die minder voor de hand liggen.” Samen met zijn cameraploeg bezocht Johan in Tilburg de Spoorzone, de Piushaven en de AaBe-fabriek. “Daarnaast wilden we veel diversiteit laten zien. En dus startten we in Udenhout, bij het terrein van de steenfabriek. Dat is weer teruggegeven aan de natuur, een hele bijzondere vorm van hergebruik. Ook besteedden we aandacht aan een voormalige ijzergieterij en een graan- en meelhandel aan de Piushaven. Ik kende die panden nog van vroeger (Johan bracht zijn jeugd door in Kaatsheuvel en kwam dus regelmatig in Tilburg, red), maar als ik zie hoe ze nu zijn getransformeerd tot woningen en Stadsbrouwerij 013, dan vind ik dat heel bijzonder gedaan.”
In elke aflevering komen enkele hoofdonderwerpen aan bod, waarbij een betrokkene iets over de plek vertelt. Zo zien we een enthousiaste Joost Op ’t Hoog vertellen over de handmatig bediende draaibrug bij de Piushaven en vertelt Dirk van Alphen over de Spoorzone en waterzuiveringsinstallatie Moerenburg. Beiden zijn beleidsmedewerker voor onder andere Monumentenzorg bij de gemeente Tilburg. Daarnaast komen betrokken architecten en initiatiefnemers aan het woord. De afleveringen worden aangevuld met losse beelden van monumentale gebouwen in de provincie.
Watertorens
Een vast item in elke aflevering betreft de watertorens, waaronder uiteraard ook de Tilburgse. Hiervoor zocht Johan samenwerking met studenten architectuur en bouwkunde van de TU/Eindhoven. Johan: “In Brabant staan heel veel watertorens, waarvan een groot aantal een nieuwe bestemming heeft gekregen. Als woning, restaurant of bedrijfsruimte bijvoorbeeld.” Toen Johan informeerde bij de TU of er interesse was om mee te doen aan dit project, aarzelden ze geen moment: “Jongeren vinden zoiets heel interessant, want er komen veel vragen op bij het hergebruik van zo’n gebouw. Wat kun je ermee? Hoe maak je van een watertoren een woongebouw dat voldoet aan de eisen van deze tijd, met behoud van respect voor het gebouw? Hoe ga je om met bijvoorbeeld de smalle ramen en rare installaties? Ik ontdekte dat erfgoed zeker niet alleen iets is voor oudere mensen. Jongeren vinden vooral dat industriële razend interessant.”
De serie ‘Gebruikte Stenen’ kwam tot stand dankzij (financiële) bijdragen van diverse gemeenten en instellingen. De bijdrage voor de Tilburgse afleveringen kwam mede uit het Fonds Erfgoed Tilburg.
De afleveringen kun je nog steeds bekijken.
Tekst Theo van Etten
