Onderwijs tijdens de oorlog

  • Datering van de gebeurtenis: 1940 - 1945

Jetty Vriens schreef haar verhaal over de Jan Aartestraat en de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal zal in onderdelen op het Geheugen van Tilburg worden geplaatst.

Als kind onderga je 'n oorlog anders dan dat geweest moet zijn voor mijn ouders en de al oudere zusjes, waarvan de twee oudsten toen 16 resp. 18 jaar jong waren. Voor hen geen vrije en onbezorgde jeugdjaren waarin o.a. het verkennen en sluiten van vriendschappen een belangrijke rol gaat spelen. Juist het tegendeel !!. In mijn herinnering ging vrij snel alles gewoon door zoals : werk, school enz. Dat leek aanvankelijk zo. Want onmiddellijk was daar de ONVRIJHEID.

Als kind nam ik veel waar. Voor mijn gevoel vloei ik over van herinneringen. Zo weet ik nog goed dat onze school in de Hoogvensestraat gevorderd werd en ik naar de jongensschool op de Bosscheweg moest. Op school zaten ook kinderen waarvan vader/moeder bij de n.s.b. waren. Op aanraden van moeder was het toch beter dat ik daar geen vriendinnetje van werd, zo werd mij zachtjes te verstaan gegeven. In deze jonge schooljaren kreeg ik mijn 1ste nachtmerrie. Vanuit school moesten wij allen naar de kerk voor de biecht, wat in die jaren heel gebruikelijk was. Ook een van mijn zusjes was met haar klas daarbij. Zij liet 'n kindje op diens verzoek voor gaan die, toen zij naar huis ging, dodelijk getroffen werd door een verdwaalde kogel tijdens een razzia. Mijn zusje kwam huilende thuis met het gevoel dat zij daar schuldig aan was. Maar daar was moeder die haar wist gerust te stellen. Ik hoorde dit alles aan en kreeg ‘s nachts mijn 1ste nachtmerrie. Ik droomde dat er overal op de hoeken van de straten botjes lagen......

Nadien moesten we weer veranderen van school ditmaal gingen wij naar de Oude Dijk. Ik heb met veel honger op school gezeten. En meestal met de jas aan want er was geen verwarming. Ik herinner me zo goed dat we nogal eens onder de banken moesten kruipen als het alarm afging. Later vraag je jezelf af wat het voor de leerkrachten heeft betekend. Hoe angstig waren zij, stonden zij met een hongerige maag les te geven e.d.? Hoe kun je als kind, met altijd een honger gevoel en vaak in de kou, leerstof goed opnemen? Juist in belangrijke vormende jaren met o.a. de basisvakken rekenen en taal . Ik zelf ben daar altijd onzeker over gebleven. Ik weet nog dat wij, 4e klassers in het speelkwartier afspraken dat we bij elkaar zouden spieken tijdens het dictee. Zo onzeker waren wij. En nòg beter herinner ik mij dat we allen zéér onvoldoende scoorden. Ik vond naar school gaan leuk en leerde graag maar ik blijf het betreuren dat de basis stof voor mij door die omstandigheden ‘ondermaats' werd. Daar kwam nog bij dat ik regelmatig zeer slechthorend was. Gelukkig zaten 'n aantal zusjes tijdens de oorlog op kostschool en konden in betrekkelijke rust hun m.u.l.o. diploma halen. Na de oorlog ben ik, met nog 2 zusjes ook naar die kostschool gegaan waar getracht werd achterstallige leerschade in te halen. Ook daar heb ik, zo kort na onze bevrijding, de nodige honger gekend. Herinneringen hieraan te over. Toen ik in 1951 daar afstudeerde zag ik er uit als een mager scharminkel.

Alle rechten voorbehouden